Knowledge Management

เรื่องของการเข้ารหัส สัญญาณดาวเทียมแบบ BISS

การรับชมทีวีในประเทศไทย แม้ว่าเป็นการรับชมช่องดิจิทัลทีวี ผู้ชมส่วนใหญ่รับชมผ่านระบบดาวเทียม มากกว่าระบบอื่น ซึ่งในที่นี้จะว่าเรื่องของ การล็อคหรือเข้ารหัสสัญญาณทีวีในระบบดาวเทียม ที่เรียกว่าระบบ BISS โดยระบบเข้ารหัสสัญญาณดาวเทียมแบบ BISS ปัจจุบันจะมีทั้งแบบ 3 แบบคือ BISS-1, BISS-E และ BISS-CA

BISS-1 เป็นระบบเข้ารหัสแบบง่าย ประกอบไปด้วยเลขฐาน 16 จำนวน 12 หลักหากถอดรหัสโดยการใช้กล่องรับสัญญาณตามบ้านพักอาศัย และ 12 หลัก สำหรับเครื่องรับสัญญาณดาวเทียมแบบ IRD ของสถานีโทรทัศน์ โดยช่องทีวีที่รับชมผ่านกล่องรับสัญญาณดาวเทียมตามบ้านของประเทศไทยใช้ BISS-1 และการรรับสัญญาณการแข่งขันกีฬาจากต่างประเทศ ของสถานีทีวี บางส่วนก็มีการรับสัญญาณ แบบ BISS-1 เช่นกัน โดยจะเป็นการรับสัญญาณดาวเทียมในระยะเวลาที่จำกัดเช่น 3 - 8 ชั่วโมง

BISS-E เป็นระบเข้ารหัสสัญญาณดาวเทียมแบบ ที่ถูกพัฒนาขึ้น เพื่อลดช่องโหว่เรื่องความปลอดภัยให้มากขึ้นกว่า BISS-1 โดยกล่องรับสัญญาณดาวเทียมตามบ้านจะไม่รองรับการถอดรหัสแบบ BISS-E การใช้งานเป็นการรับสัญญาณรายการลิขสิทธิ์ของสถานีโทรทัศน์ ก่อนส่งไปยังผู้ชม

BISS-CA เป็นระบบเข้ารหัสสัญญาณแบบ BISS ที่ถูกพัฒนาขึ้นล่าสุด (BISS-CA เป็นคนละระบบไม่ใช่ระบบ CAS ที่ถูกใช้งานมาก่อนหน้า) ถูกนำมาใช้งานในปี 2020 โดยกีฬาฟุตบอลบางรายการ ส่งสั่งสัญญาณมายังสถานีโทรทัศน์ในประเทศไทย เริ่มใช้งาน BISS-CA ส่วนเครื่องรับ IRD ของสถานีส่วนใหญ่ ยังไม่ได้รองรับการเข้ารหัสสัญญาณประเภทนี้ มีบางรุ่นที่สามารถรับ BISS-CA ได้

ถอดรหัส "เรตติ้งทีวี" สกุลเงินแห่งวงการโทรทัศน์ไทย: วัดผลอย่างไร และเชื่อถือได้แค่ไหน?

ในโลกของอุตสาหกรรมโทรทัศน์ ตัวเลข "เรตติ้ง" (Rating) ไม่ใช่เป็นเพียงตัวเลขที่บอกว่ามีคนดูรายการมากน้อยเพียงใด แต่มันคือ "สกุลเงินหลัก" ที่สถานีโทรทัศน์ใช้ในการซื้อขายเวลาโฆษณา และเป็นตัวชี้วัดความสำเร็จหรือล้มเหลวของรายการนั้นๆ แต่เคยสงสัยหรือไม่ว่า ตัวเลขเหล่านี้มาจากไหน? วัดผลอย่างไร? และในยุคที่คนดูทีวีน้อยลง ตัวเลขนี้ยังน่าเชื่อถืออยู่หรือไม่?

บทความนี้จะพาไปเจาะลึกกระบวนการวัดผลเรตติ้งทีวีในประเทศไทย

ใครคือผู้วัดเรตติ้งในประเทศไทย?

ผู้ที่ทำหน้าที่เป็น "กรรมการกลาง" ในการวัดและรายงานผลเรตติ้งทีวีในประเทศไทยอย่างเป็นทางการมาอย่างยาวนาน คือ นีลเส็น (Nielsen)

นีลเส็น เป็นบริษัทวิจัยการตลาดระดับโลกที่ได้รับความไว้วางใจจากอุตสาหกรรม (ทั้งสถานีโทรทัศน์, เอเจนซี่โฆษณา, และแบรนด์สินค้า) ให้เป็นผู้จัดเก็บข้อมูลพฤติกรรมการรับชมโทรทัศน์ ข้อมูลจากนีลเส็นจะถูกใช้เป็นมาตรฐานกลางในการวางแผนและซื้อสื่อโฆษณาที่มีมูลค่านับหมื่นล้านบาทต่อปี

"People Meters": เครื่องมือวัดผลที่ทำงานอย่างไร?

นีลเส็นไม่ได้ทำการสุ่มโทรศัพท์ไปสอบถามคนทั้งประเทศว่ากำลังดูอะไรอยู่ แต่ใช้วิธีการทางสถิติที่ซับซ้อนกว่านั้นผ่านเครื่องมือที่เรียกว่า "พีเพิลมิเตอร์" (People Meters)

นี่คือกระบวนการทำงานของมัน:

ความน่าเชื่อถือ: ทำไมถึงมีข้อถกเถียง?

นี่คือประเด็นที่มีการถกเถียงกันมากที่สุดในวงการ

ข้อกังขาหลัก: "กลุ่มตัวอย่างน้อยเกินไป" คำถามที่พบบ่อยที่สุดคือ "จะเอาคนแค่ไม่กี่พันครัวเรือน มาตัดสินคนทั้งประเทศกว่า 60 ล้านคนได้อย่างไร?" โดยเฉพาะในยุคทีวีดิจิทัลที่มีช่องมากมาย การรับชมจึงกระจัดกระจายมากขึ้น หากกลุ่มตัวอย่างเพียงไม่กี่บ้านเปลี่ยนช่อง ก็อาจทำให้เรตติ้งของช่องใดช่องหนึ่งพุ่งสูงหรือดิ่งลงอย่างผิดปกติได้
คำตอบของหลักสถิติ: "การเป็นตัวแทน" (Representation) ในมุมมองของนีลเส็นและหลักการวิจัยทางสถิติ หัวใจสำคัญไม่ได้อยู่ที่ "จำนวน" (Quantity) แต่อยู่ที่ "คุณภาพของการเป็นตัวแทน" (Quality of Representation) กลุ่มตัวอย่างหลายพันครัวเรือนนี้ ถูกเลือกมาอย่างดีเพื่อให้สะท้อนโครงสร้างประชากรจริง (เช่นเดียวกับการสุ่มตรวจเลือดเพียงเล็กน้อย ก็สามารถบอกผลเลือดของทั้งร่างกายได้)

Thaicom 10

ไม่ค่อยได้เป็นข่าวเท่าไหร่นัก บมจ. ไทยคม จะนำส่งดาวเทียม Thaicom 10 ในตำแหน่ง 119.5 องศาตะวันออก ซึ่งเป็นที่แน่นอนว่า ไม่ได้ส่งมาทดแทน Thaicom 6 ที่กำลังจะครบอายุ เนื่องจากอยู่คนละตำแหน่งกัน

Thaicom 10 สร้างโดยบริษัท Airbus Defence and Space SAS ของประเทศฝรั่งเศล โดยการส่งดาวเทียมนั้น บริษัท SpaceX จะทำหน้าที่ในการดาวเทียมสู่วงโควร ด้วยจรวด Falcon 9

SpaceX เปิดตัวอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่น่าสนใจอย่าง Starlink Mini จานรับสัญญาณอินเทอร์เน็ตดาวเทียม ขนาดเล็กเท่าแท็บเล็ต พกพาง่าย ติดตั้งง่าย มี Wifi ในตัว เหมาะสำหรับคนที่เดินทางบ่อยและจำเป็นต้องใช้อินเตอร์เน็ตความเร็วสูงในการทำงาน ซึ่งอุปกรณ์นี้ Elon Musk ถึงกับเอ่ยปากว่าจะสามารถเปลี่ยนโลกได้!

Starlink Mini เป็นอุปกรณ์รับสัญญาณอินเทอร์เน็ตดาวเทียมที่ต่อยอดมาจากรุ่นก่อน ๆ โดยรอบนี้มาในจุดเด่นเรื่องของขนาดตัวเครื่องที่เล็กลงกว่ารุ่นปัจจุบัน มีขนาดเทียบเท่ากับแท็บเล็ตหนึ่งเครื่อง สามารถพกใส่กระเป๋าเอาไปด้วยทุกที่ได้

ทางด้านประสิทธิภาพ สามารถรองรับความเร็วในการดาวน์โหลดอยู่ที่ 100Mbps ค่าหน่วงต่ำเพียง 23 วินาที ซึ่งเพียงพอที่จะเล่นเกมบนคลาวด์ได้ลื่น ๆ ซึ่งทาง Elon Musk ก็ได้โพสต์ความเห็นถึง Starlink Mini ว่าเค้าใช้เวลาติดตั้งเครื่องดังกล่าวไม่ถึง 5 นาที แถมพกพาไปไหนมาไหนง่ายมาก ๆ รุ่นนี้รองรับ WiFi 6 บนย่านความถี่ 2.4GHz และ 5GHz, 3×3 MIMO, 802.11ax อีกทั้งยังมีพอร์ต ethernet ไว้ให้สำหรับการเสียบสายใช้งานอีกด้วย

Starlink Mini ช่วงแรกจะวางขายแบบจำกัดสำหรับลูกค้า Early Access ก่อน โดยขายในราคาอยู่ที่ 599 ดอลลาร์ หรือประมาณ 22,000 บาท และมีค่าบริการแยกอยู่ที่ 150 ดอลลาร์ หรือราว 5,500 บาท/เดือน เฉพาะในสหรัฐอเมริกาเท่านั้น

ฟุตบอล Euro 2024 ทำไมผู้ชมในระบบดาวเทียม C-Band ดูไม่ได้

ลำดับแรก ทำความเข้าใจ C-Band และ KU-Band ก่อน C-Band การรับสัญญาณจะใช้จานขนาด 1.5 เมตร หรือที่เรียกว่า จานตะแกรงดำ ซึ่งประเทศไทย จะมีการรับชมผ่านจานดาวเทียม C-Band เป้นสัดส่วนมาก โดยเฉพาะต่างจังหวัด ส่วน KU-Band จะเป็นจานทึบขนาดเล็ก ประมาณ 60 - 75 ซ.ม หรือสังเกตุง่ายๆ จานดาวเทียมของ ทรูวิชั่น ก็คือจานดาวเทียมแบบ KU-Band

C-Band จะใช้ดาวเทียมไทยคม 6 ในการส่งสัญญาณ ส่วน KU-Band จะเป็นดาวเทียมไทยคม 8 พื้นที่การรับสัญญาณจะตามรูปด้านซ้ายมือ

เข้าประเด็น ฟุตบอล Euro 2024 ทำไมระบบดาวเทียม C-Band จึงดุไม่ได้ แบ่งออกเป็น 2 ประเด็น คือ 1 มาตราฐานการเข้ารหัสสัญญาณ และ 2 การครอบคลุมพื้นที่ การส่งสัญญาณของย่านความถี่ C-Band

มาตราฐานการเข้ารหัสสัญญาณ ด้วยกล่องดาวเทียมในเมืองไทยส่วนใหญ่ เป็นกล่องประเภท Free To AIr และมีระบบเข้ารหัสพื้นฐานเพียงระบบ BISS เท่านั้น ไม่มีระบบการเข้ารหัสขั้นสูงหรือที่เรียกกว่า ระบบ CAS (Conditional access system) ที่รองรับระบบ PAY TV ตัวอย่างกล่องดาวเทียมที่มีระบบ CAS ได้แก่ TrueVision, CTH, DTV, RS Sunbox และ GMMZ ซึ่งผู้ให้บริการสิทธิ์ จะไม่ยอมรับการเข้ารหัสพื้นฐานประเภท BISS เนื้องจากมีข้อด้อยในเรื่องควมปลอดภัย และใช้เวลาในการถอดรหัสเพียงไม่กี่นาที ตัวอย่างระบบ CAS ที่ ยูฟ่า ยอมรับ อาทิ Irdeto, NDS, Power VU , Novel Viaccess

การครอบคลุมพื้นที่ การส่งสัญญาณ ต่อเนื่องจากข้อแรก ด้วยระบบการเข้ารหัส ที่ไม่มีความแข็งแรง และสามารถถอดรหัสง่าย รวมถึงพื้นที่การกระจายสัญญาณครอบคลุมหลายประเทศ ตามรูป พื้นที่ สีฟ้าเข็ม ทำให้ประเทศอื่น ที่ไม่ได้ซื้อลิขสิทธิ์รายการสามารถรับชม ฟุตบอล ได้ จึงเป็นเหตุผล ให้ ยูฟ่า ระงับการแพร่ภาพในระบบ C-Band

แต่หากระบบเข้ารหัสรองรับ เช่นในอดีด กลุ่ม Grammy ได้รับสิทธิ์ ฟุตบอล Euro 2012 และกล่อง GMMZ ในขณะนั้น จำนวน มากกว่า 2 ล้านกล่อง ซึ่งส่วนใหญ่รับชมผ่านระบบ C-Band ก็สามารถรับชมได้ตามปกติ เนื้องจากกล่องรองรับระบบเข้ารหัสชั้นสูง CAS Novel

ส่วนความถี่ KU-band ยังคงออกอากาศได้อยู่ แม้ว่าจะเป็นระบบเข้ารหัสพื้นฐานด้วย BISS เช่นกัน แต่ด้วยพื้นที่การรับสัญญาณ จะแพร่ภาพเฉพาะประเทศไทยและขอบประเทศใกล้เคียง ทางยูฟ่า เลยอนุโลม ณ ปัจจุบัน เว้นแต่จะมีการร้องเรียน เรื่องสัญญาณที่ถูก ละเมิดสิทธิ์ที่ต่างประเทศ

Page updated

Google Sites

Report abuse