จากสถานการณ์น้ำท่วม หาดใหญ่ การแจ้งเตือนภัยจะมีความสำคัญมาก โดย TV ของไทยสามารถรองรับระบบนี้ และได้ทำการทดสอบไปแล้วเมื่อช่วงปลายปี 2568
ระบบ EWS (Emergency Warning System) หรือบางครั้งเรียกว่า EWBS ซึ่งทำงานบนมาตรฐานทีวีดิจิทัล (DVB-T2) ที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน มีรายละเอียดดังนี้
ระบบที่ใช้: EWS (Emergency Warning System)
ระบบนี้ไม่ใช่แค่การขึ้นตัววิ่งข่าวธรรมดา แต่เป็นฟีเจอร์ทางเทคนิคที่ฝังมากับคลื่นทีวีดิจิทัล เมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน กสทช. หรือศูนย์เตือนภัยสามารถส่งสัญญาณไปที่กล่องทีวี (Set-Top Box) หรือทีวีที่มีจูนเนอร์ในตัว เพื่อ:
แสดงผลทันที: ตัดเข้าหน้าจอเตือนภัย (Pop-up) หรือขึ้นแถบตัวอักษรวิ่ง (Superimpose) แทรกรายการปกติ
เสียงแจ้งเตือน: ส่งเสียงสัญญาณเตือนภัยฉุกเฉินออกมา
เปิดเครื่องอัตโนมัติ: (ในอนาคต/อุปกรณ์ที่รองรับ) สามารถสั่งเปิดเครื่องเพื่อแจ้งเตือนได้หากอยู่ในโหมด Standby
โครงข่าย (MUX) ที่สามารถใช้งานได้
ปัจจุบันโครงข่ายที่มีความพร้อมและได้ทำการ "ทดสอบระบบจริง" ไปแล้ว คือโครงข่ายของ กองทัพบก (ททบ.5) MUX 2 และ MUX 5
ช่องรายการที่รองรับ (อ้างอิงจากการทดสอบล่าสุด พ.ย. 68)
เมื่อกลางเดือนพฤศจิกายน 2568 กสทช. และ ททบ.5 ได้ทดสอบระบบนี้จริงในพื้นที่ จ.พะเยา และ จ.ชุมพร ผ่าน 11 ช่องรายการที่อยู่บนโครงข่ายดังกล่าว ได้แก่:
TV5 HD, TNN 16, Nation TV. Workpoint TV, True4U,GMM25, Mono29, ONE 31, Amarin TV, 7HD, และ PPTV
ช่วงเวลาสองทศวรรษระหว่างปี 1970 ถึง 1990 ถือเป็นยุคสมัยแห่งการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงและพลิกโฉมหน้ามากที่สุด (most disruptive period) ในประวัติศาสตร์ของเทคโนโลยีการตัดต่อสื่อ โดยมีจุดเริ่มต้นจากกระบวนการที่ต้องพึ่งพากลไกทางกายภาพและเทปอนาล็อก และสิ้นสุดลงด้วยการกำเนิดของระบบดิจิทัลและซอฟต์แวร์บนคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล การเปลี่ยนแปลงนี้ได้กำหนดนิยามใหม่ให้กับกระบวนการหลังการผลิต (post-production) ทั้งหมด
ยุคทศวรรษ 1970 และ 1980 ถูกครอบงำโดยกระบวนทัศน์ของ Linear Video Editing (การตัดต่อแบบเส้นตรง) ซึ่งโดยพื้นฐานแล้วคือกระบวนการคัดลอกเทปต่อเทป (tape-to-tape) ที่ทุกช็อตจะต้องถูกบันทึกลงในเทปมาสเตอร์ตามลำดับเหตุการณ์จริง ในทางกลับกัน ทศวรรษ 1990 เป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิวัติโดย Non-Linear Editing (NLE) (การตัดต่อแบบไม่เป็นเส้นตรง) ซึ่งเป็นระบบที่ใช้คอมพิวเตอร์และฮาร์ดดิสก์ในการจัดเก็บและเข้าถึงฟุตเทจ ทำให้สามารถแก้ไขส่วนใดของโปรแกรมก็ได้โดยไม่จำเป็นต้องเรียงตามลำดับ ข้อสังเกตที่สำคัญทางประวัติศาสตร์คือ จนกระทั่งการมาถึงของระบบ NLE ในช่วงปลายทศวรรษ 1980 และต้น 1990 คำว่า "linear video editing" นั้นไม่เคยมีอยู่จริง ในยุคนั้นมันถูกเรียกง่ายๆ ว่า "video editing" 1 การเกิดขึ้นของ NLE ต่างหาก ที่บังคับให้อุตสาหกรรมต้องบัญญัติศัพท์ "Linear" (เส้นตรง) ขึ้นมาเพื่อใช้เรียกเทคโนโลยีแบบดั้งเดิมที่กำลังจะถูกแทนที่
วิศวกรหรือผู้ที่ดูแลระบบทางเทคนิคของสถานีโทรทัศน์มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการดำเนินงานของสถานีโทรทัศน์ทั้งหมด เปรียบเสมือน กระดูกสันหลัง ที่คอยดูแลและจัดการระบบทางเทคนิคทั้งหมดเพื่อให้การแพร่ภาพออกอากาศเป็นไปอย่างราบรื่น มีประสิทธิภาพ และมีคุณภาพสูงสุด
ความสำคัญของวิศวกรรมสถานีโทรทัศน์สามารถสรุปได้ดังนี้
วิศวกรของสถานีโทรทัศน์มีหน้าที่รับผิดชอบโดยตรงต่ออุปกรณ์และระบบทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการออกอากาศ ตั้งแต่ห้องควบคุมการผลิต (Production Control Room), ห้องควบคุมการออกอากาศหลัก (Master Control Room), เครื่องส่งสัญญาณ, ไปจนถึงระบบสายอากาศ ซึ่งทั้งหมดนี้คือหัวใจสำคัญที่ทำให้ผู้ชมสามารถรับชมรายการต่างๆ ได้ หากไม่มีฝ่ายวิศวกรรมดูแลระบบเหล่านี้ การแพร่ภาพก็ไม่สามารถเกิดขึ้นได้
คุณภาพของสัญญาณภาพและเสียงที่ผู้ชมได้รับนั้นขึ้นอยู่กับการทำงานของฝ่ายวิศวกรรมโดยตรง พวกเขามีหน้าที่:
ตรวจสอบและปรับแต่งสัญญาณ: ดูแลให้ภาพมีความคมชัด สีสันถูกต้อง และเสียงดังฟังชัด ไม่มีสัญญาณรบกวน
ซ่อมบำรุงอุปกรณ์: ดูแลรักษาอุปกรณ์ต่างๆ ให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานเสมอ เพื่อป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการออกอากาศ
แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า: เมื่อเกิดเหตุขัดข้องทางเทคนิค เช่น ภาพหาย เสียงดับ หรือสัญญาณล่ม วิศวกรจะต้องเข้าแก้ไขสถานการณ์ให้กลับสู่ภาวะปกติโดยเร็วที่สุด
วงการโทรทัศน์มีการพัฒนาทางเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว จากระบบแอนะล็อกสู่ดิจิทัล และปัจจุบันก้าวไปสู่ความคมชัดระดับ HD, 4K หรือแม้กระทั่งการถ่ายทอดสดผ่านอินเทอร์เน็ต (Live Streaming) วิศวกรสถานีโทรทัศน์คือผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการ:
ศึกษาและนำเทคโนโลยีใหม่ๆ มาปรับใช้: เพื่อให้สถานีมีความทันสมัยและสามารถแข่งขันในตลาดได้
ออกแบบและวางระบบ: วางแผนและติดตั้งระบบใหม่ๆ ให้เข้ากับการทำงานของสถานี
ฝึกอบรมบุคลากร: สอนให้เจ้าหน้าที่ฝ่ายต่างๆ สามารถใช้งานอุปกรณ์และเทคโนโลยีใหม่ได้อย่างถูกต้อง
การออกอากาศที่ต่อเนื่องและไม่มีสะดุดเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อความน่าเชื่อถือของสถานีโทรทัศน์ ฝ่ายวิศวกรรมต้องวางแผนและดูแลระบบไฟฟ้าสำรอง ระบบสำรองข้อมูล และแผนฉุกเฉินต่างๆ เพื่อให้แน่ใจว่าสถานีจะสามารถออกอากาศได้อย่างต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง แม้ในสถานการณ์ที่ไม่คาดฝัน
โดยสรุป วิศวกรรมสถานีโทรทัศน์ คือส่วนงานที่ขาดไม่ได้ในการทำธุรกิจสถานีโทรทัศน์ เพราะเป็นผู้ที่ทำให้ "เนื้อหารายการ" ที่ฝ่ายผลิตสร้างสรรค์ขึ้นมา สามารถส่งไปถึงผู้ชมปลายทางได้อย่างมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพสูงสุดนั่นเอง
เสาทีวีบนหลังคาบ้านในอดึตและปัจจุบัน ("เสาทีวี" ในทางเทคนิคที่ถูกต้องต้องเรียกว่า "สายอากาศ" แต่ในที่นี้ใช้เสาทีวี ตามความคุ้นเคยก็คนไทยนะครับ)
หากย้อนไปเมื่อสัก 30 ปีที่แล้ว ก่อนทีวีดาวเทียมและทีวีดิจิทัล บนหลังคาบ้านคนไทยส่วนใหญ่ จะมีเสารับสัญญาณทีวี ที่มีกิ่งก้านและความสูงมากเมื่อเทียบกับเสาทีวีในปัจจุบัน ในช่วงนั้นการรับสัญญาณทีวีแค่ละช่องก็จะมีเสารับสัญญาณเฉพาะช่องนั้นๆ เช่นช่อง 3 เป็นเสารับสัญญาณ ช่อง 7 อาจจะมีเสาที่รับสัญญาญได้ทุกช่องบ้าง แต่ก็จะรับสัญญาณได้ชัดไม่ครบทุกช่อง ที่สำคัญ สถานีส่งสัญญาณของทีวีในแต่ละช่อง จะอยู่ในตำแหน่งและทิศทางที่แตกต่างกัน ยิ่งหากเป็นต่างจังหวัด เราจะเห็นความสูงของเสาที่มีความสูงมากกว่า เสาทีวีในกรุ่งเทพ
กลับมาในยุคปัจจุบัน ในยุคทีวีดิจิทัล (ตอนปลาย) เราจะเห็นเสามีขนาดเล็กลงและมีเพียงเสาเดียว เนื่องจาก ทีวีดิจิทัล จะมีสถานีส่งสัญญาณที่อยู่ในตำแหน่งเดียวกัน และใน 1 ความถี่ก็สามารถส่งสัญญาณทีวีได้มากกว่า 1 ช่อง การรีบทีวีดิจิทัล จะมีแค่ 2 แบบ คือรับสัญญาณได้ และรับสัญญาณไม่ได้เท่านั้น ไม่มีสัญญาณรบกวนดังเช่นทีวีในอดีค